Het Olifantje van Bernini staat midden op het Piazza della Minerva in Rome. Het standbeeld, een olifantje met een obelisk op zijn rug, is één van de meest gefotografeerde monumenten in de stad. Het zou niet geheel toevallig zijn kont naar de Santa Maria Sopra Minerva Kerk toegekeerd hebben.
Olifantje van Bernini Rome
Geschiedenis en beschrijving
De obelisk stond voorheen bij de niet meer bestaande Tempel van Isis. Dit was één van drie tempels die zich dichtbij het huidige Piazza della Minerva bevonden. De andere twee waren gewijd aan Serapis en aan Minerva, wat dus meteen de naam van het plein (en van de obelisk, die in het Italiaans Obelisco della Minerva genoemd wordt) verklaart.
De obelisk stamt uit de 6e eeuw voor Chr. en was versierd met uit Heliopolis afkomstig materiaal. Hij was, samen met een aantal andere obelisken, door Domitianus naar Rome gebracht. De anderen waren de Dogali Obelisk (nu in de Viale Luigi Einaudi dichtbij de Thermen van Diocletianus), de Pantheon Obelisk en de Boboli Obelisk, die nu in de gelijknamige tuin in Florence te zien is.
Gian Lorenzo Bernini kreeg de opdracht de obelisk op het plein te plaatsen. Hij deed dat door het monument op de rug van een marmeren olifantje te zetten. Het model voor de olifant was een beeldje dat door de tot de Katholieke kerk bekeerde Koningin Christina van Zweden aan de stad Rome cadeau gedaan was.
Volgens de overlevering had de paus voor het dier gekozen nadat hij een echte olifant cadeau had gekregen van de Koning van Portugal.
Hoewel het Bernini is die het geheel ontworpen heeft werd het olifantje in 1667 door Ercole Ferrata gebeeldhouwd.
De inscriptie op de sokkel betekent: “Wie hier de tekenen van de Kennis van Egypte op de door de elefant, de sterkste van alle dieren, hooggehouden obelisk gebeeldhouwd ziet, dient te begrijpen dat er robuuste hersenen nodig zijn om een solide wijsheid te ondersteunen”.
De Kont van de Olifant en Andere Verhalen
Het wapenschild dat op de sokkel te zien is is dat van Paus Alexander VII. Een verhaal dat de ronde deed was dat de olifant niet geheel toevallig zijn achterste naar het bij de Santa Maria Sopra Minerva Kerk horende klooster gericht had. Dit klooster werd beheerd door de Domenicaners en Bernini zou hiermee tonen wat hij van deze kloosterorde dacht. Het is niet bekend of hij hiervoor ook toestemming van de paus gekregen had.
Een ander interessant verhaal is dat het olifantje, een dier dat de meeste Romeinen in die tijd nog nooit gezien hadden, al snel de bijnaam “varkentje” kreeg, porcin in het Romeinse dialekt. Dit werd later weer verbasterd tot pulcin, wat “kuikentje” betekent.
Hoewel het één van de bekendste monumenten van Rome is, was Bernini er zelf niet zo kapot van en hij zette het ook niet op de lijst van zijn beste werken die hij kort voor zijn dood maakte.
Niet iedereen is het met Bernini eens. Na de Tweede Wereldoorlog probeerde een Amerikaanse legerofficier het olifantje zelfs met sokkel en obelisk en al te roven om het mee naar zijn land te nemen.
In 2008 wilde de NIAF (National Italian American Foundation) een miniatuur replica van het olifantje aan de presidentskandidaten McCain en Obama geven. Net op tijd herinnerden ze zich dat de olifant het symbool van de Republikeinse partij was. Obama’s olifantje werd snel vervangen door een ezel (het symbool van de Democraten).